Συνέχεια από το πρώτο μέρος (κλικ ΕΔΩ)
Γράφει ο δάσκαλος
Γρηγόρης Γιοβανόπουλος
ΠΟΥ ΘΑΦΤΗΚΕ;
Ο τρόπος θανάτου αλλά και ο τόπος ταφής του απασχολούν ακόμη τους ιστορικούς αλλά και όλους αυτούς που βλέποντας το αναπόφευκτο τέλος έλεγαν το «……Πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι δικά μας θα ΄ναι».
Ο σουλτάνος Μεχμέτ ο Β’ μετά τη μάχη θέλησε να μάθει τι απέγινε ο αντίπαλός του. Το ακέφαλο σώμα του αναγνωρίστηκε από τις περικνημίδες με τους χρυσούς δικέφαλους αετούς. Σύμφωνα με τον Σφραντζή ο Σουλτάνος διέταξε τους χριστιανούς που γλίτωσαν από την σφαγή να τον θάψουν με βασιλικές τιμές. Ο Δούκας αντίθετα αναφέρει πως δύο Τούρκοι παρουσιάστηκαν στο Σουλτάνο και βεβαίωσαν πως αυτοί σκότωσαν τον Αυτοκράτορα και για επιβεβαίωση εμφάνισαν το κεφάλι του που αναγνωρίστηκε από το Μέγα Δούκα Λουκά Νοταρά .
Σύμφωνα με το Σλαβονικό Χρονικό ένας Σέρβος στρατιώτης παρουσίασε την κεφαλή του Αυτοκράτορα η οποία αφού εκτέθηκε πάνω σε μια κολόνα , επέστρεψε στον ορθόδοξο κλήρο για να ταφεί με τις ανάλογες τιμές. Να ταφεί όμως που;
Σχεδόν όλοι συμφωνούν πως το σώμα και ίσως η κεφαλή του μαρτυρικού Αυτοκράτορα θάφτηκε από τους Χριστιανούς που απέμειναν στην Πόλη. Καθώς όμως δεν υπάρχει ακριβής αναφορά για την τοποθεσία ταφής , ένα πέπλο μυστηρίου σκεπάζει τον τόπο που «κοιμάται» ο τελευταίος Αυτοκράτορας.
Από αφηγήσεις κυρίως ανωνύμων ή από μαρτυρίες που επέζησαν μετά από πολλά χρόνια πιστεύεται πως ο Αυτοκράτορας ετάφη στο Ναό των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων μιας και εκεί συνηθίζονταν να θάβονται οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες. Εκεί ήταν και η έδρα του Πατριαρχείου μετά την Άλωση. Όμως αργότερα ο ναός γκρεμίστηκε και στη θέση του χτίστηκε το Φατίχ Τζαμί ( Τζαμί της κατάκτησης). Εκεί είναι και το Μαυσωλείο του Σουλτάνου Μεχμέτ Β’ του Πορθητή. Λέγεται ότι κατά τις εργασίες ανέγερσης του Τζαμιού το 1457, ο Έλληνας αρχιτέκτονας Χριστόδουλος , συνέλεξε τα οστά και τα τοποθέτησε στην κρύπτη του Τζαμιού όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα. Άλλη παράδοση θέλει το σώμα του Κωνσταντίνου να μεταφέρεται στην Κρήτη από τους γενναίους Κρήτες πολεμιστές που αφού προκάλεσαν τεράστια φθορά στους εισβολείς αποχώρησαν με τα όπλα τους και το σώμα του αυτοκράτορα, το οποίο έθαψαν στο νησί τους. Η συγκεκριμένη όμως εκδοχή ελάχιστες πιθανότητες έχει να είναι αληθινή. .
ΤΟ ΓΚΙΟΥΛ ΤΖΑΜΙ
Στη συνοικία «Φατίχ» της Κωνσταντινούπολης , πολύ κοντά στον Κεράτιο κόλπο βρίσκεται το Γκιουλ Τζαμί. Είναι ο παλιός Βυζαντινός ναός της Αγίας Θεοδοσίας. Κάθε χρόνο στις 29ν Μαΐου την ημέρα που γιορτάζονταν η μνήμη της οι Χριστιανοί στάλιζαν το Ναό με τριαντάφυλλα. Όταν την 29η Μαΐου 1453 έπεσε η Πόλη οι Τούρκοι που εισέβαλαν στο ναό έμειναν έθαμβοι από την ομορφιά των χιλιάδων τριαντάφυλλων και αναφώνησαν «Γκιουλ Τζαμί» (Γκιουλ- τριαντάφυλλο).
Από την Άλωση και μετά, η παράδοση συνέδεσε το ναό της Αγίας Θεοδοσίας με τον τάφο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Λέγεται πως υπήρχε ένας απλός , λιτός τάφος χωρίς επιγραφή με ένα καντήλι που έκαιγε συνεχώς μέρα, νύχτα. Επί αιώνες έβλεπαν αυτό το καντήλι να καίει και πίστευαν πως ο ίδιος ο Σουλτάνος έδωσε διαταγή να μην σβήσει ποτέ και να πληρώνεται το λάδι από το θησαυροφυλάκιό του. Αν αληθεύει πως δόθηκε στους Χριστιανούς το σώμα του Αυτοκράτορα για να ταφεί, μοιάζει πολύ λογικό να το έθαψαν εκεί , μιας και ο ναός γιόρταζε εκείνες τις ημέρες. Πώς όμως μπορούμε να το πιστοποιήσουμε; Μοιάζει αδύνατο έως απίθανο να γίνουν έρευνες εκεί.
Μια άλλη όμως μαρτυρία συνδέει το Γκιουλ τζαμί με την ταφή σημαντικής προσωπικότητας. Πρόκειται για τη μαρτυρία της Βυζαντινολόγου Μαρίας Θεοχάρη, κόρη του Ακαδημαϊκού Περικλή Θεοχάρη που κατόρθωσε να φτάσει στο υπόγειο του Τζαμιού όπου έκπληκτη αντίκρισε έναν τάφο με την επιγραφή «Ενθάδε κείται ο Δέκατος Τρίτος Απόστολος». Προκύπτει το βασανιστικό ερώτημα για το ποιος θα μπορούσε να αποκληθεί έτσι και γιατί δεν αναγράφτηκε το πραγματικό του όνομα. Ήθελαν να κρύψουν κάτι ή να υπονοήσουν κάτι; Ποιος ξέρει. Φαντάζομαι όμως η μαρτυρία της κυρίας Μαρίας Θεοχάρη είναι απόλυτα αξιόπιστη καθώς η πορεία της στην επιστήμη, το εγγυάται απόλυτα. Τον Ιούλιο του 1907 ο Ξ. Σιδερίδης δημοσίευσε μελέτη όπου διεξοδικά ερεύνησε τον τόπο ταφής του τελευταίου Αυτοκράτορα. Ο ναός της Αγίας Θεοδοσίας και το Γκιουλ Τζαμί έχει πρωτεύουσα θέση στη συγκεκριμένη μελέτη. Επίσης αναφέρονται οι τοποθεσίες, Σουλού Μονστήρ (Μονή Μπαλουκλή), Βεφά μειτάν (Βεφά Πλατεία).
Ούτως ή άλλως η Κωνσταντινούπολη είναι η πόλη των θρύλων, εκεί επιτρέπεται να ονειροπολείς χωρίς να κινδυνεύεις να παρεξηγηθείς. Αυτοί που την επισκέπτονται γνωρίζοντας και νιώθοντας της ιστορία και τους θρύλους πάντα επιστρέφουν…… όλοι αυτοί που επισκέπτονται την πόλη και ψάχνουν ίχνη του τελευταίου αυτοκράτορα είτε στο Γκιουλ Τζαμί είτε στο Φατίχ Τζαμί ή οπουδήποτε αλλού ίσως βαθιά μέσα τους να μην επιθυμούν να βεβαιωθούν για το θάνατό του.
Με τιμή
Γρηγόρης Γιοβανόπουλος
Δάσκαλος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΦΡΑΝΤΖΗΣ. Τα καθ’εαυτον , χρονικό της Άλωσης
ΜΙΧΑΗΛ ΔΟΥΚΑΣ. Βυζαντινοτουρκική Ιστορία
ΣΡΗΒΕΝ ΡΑΝΣΙΜΑΝ. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης 1453
ΓΚΕΟΡΓΚ ΟΣΤΡΟΓΚΟΡΣΚΙ Ιστορία του Βυζαντινού κράτους
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ. Η Άλωση μέσα από τα μάτια του τελευταίου Αυτοκράτορα. ΞΕΝΟΦΩΝ ΣΙΔΕΡΙΔΗΣ. Άρθρο στο περιοδικό «Μελέτη» του 1908 σ. 75 κ. ε.
Αφήστε μια απάντηση