ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ posted by

ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ: Τι ήταν τελικά ο Μακεδονικός Αγώνας; (Μέρος Α’)

ΙΣΤΟΡΙΟΓΝΩΣΙΑ: Τι ήταν τελικά ο Μακεδονικός Αγώνας; (Μέρος Α’)

Γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος

Πρόσφατα έγινε γνωστό πως (για να μην κουράζονται οι μαθητές κάποιων Λυκείων όπως δήλωσε το Υπουργείο) αφαιρέθηκε από την ύλη το κεφάλαιο που μιλά για τον Μακεδονικό Αγώνα.  Το γεγονός αυτό όπως βέβαια ήταν φυσικό, προκάλεσε  αντιδράσεις αλλά το  ΥΠΠΕΘ απτόητο «κατακεραύνωσε»  τους διαφωνούντες χαρακτηρίζοντάς τους «όψιμους Μακεδονομάχους» και δήλωσε πως για να μην γίνονται άσκοπες επαναλήψεις  αφαιρέθηκε το «μικρό» αυτό κεφάλαιο μιας και τον Μακεδονικό αγώνα έχουν διδαχθεί οι μαθητές στην Γ’ Γυμνασίου και αυτό μάλλον κρίνεται αρκετό.

Στο βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου  «ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» στην ενότητα 22, ο Μ. Αγώνας διδάσκεται σε μια υποπαράγραφο περίπου 25 γραμμών με ελάχιστες αναφορές έστω στα βασικά γεγονότα ή στους σημαντικούς πρωταγωνιστές.

Γίνεται πλέον φανερό πως αυτοί που παίρνουν πλέον τις αποφάσεις επιχειρούν αργά αλλά σταθερά να επιβάλλουν την δική τους ιδεοληπτική αντίληψη για την Ιστορία.

Δεν ξέρω, ή δεν θέλω να δεχτώ πως όλα αυτά  είναι στα πλαίσια ενός σχεδίου που καταστρώθηκε έτσι ώστε καθετί που ενοχλεί το γειτονικό κρατίδιο  ή καλύτερα την «Κυβερνώσα Αριστερά» να απαλείφεται , αλλά θα έπρεπε αυτό να μην είναι μονόπλευρο έτσι ώστε να απαλείφονται και αυτά που ενοχλούν την συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού λαού , όπως επί παραδείγματι η αναφορά σε «Μακεδονική» Εθνότητα, «Μακεδονική» γλώσσα ,  «Μακεδόνες» του Αιγαίου κ.α.

Για όσους βέβαια ασχολούνται έστω στοιχειωδώς με την Ιστορία είναι γνωστός ο απλοϊκός και μεροληπτικός τρόπος που προσεγγίζουν τα ιστορικά γεγονότα. Δεν πιστεύουν στην έννοια του έθνους, ή της πατρίδας  ή της θρησκείας θεοποιώντας οτιδήποτε «εξάγονταν»  από τους «ινστρούχτορες» εξ Ανατολών. Σε προηγούμενο άρθρο  είχα παραθέσει τα κείμενα τα οποία αντιμετωπίζονται ως Ευαγγέλια από τους (υποτίθεται) προοδευτικούς  κύκλους της πολιτικής ζωής της χώρας. Όταν όμως οι άλλες χώρες προβάλλουν με φανατισμό τα εθνικά τους θέματα οι ίδιοι άνθρωποι συγκαταβατικά τους δικαιώνουν αντιπολιτευόμενοι την πατρίδα τους. Ας είναι όμως  ,όταν έρθει η ώρα του κυρίαρχου λαού θα τους κατατάξει εκεί που αρμόζει στους επιλήσμονες της ιστορικής αλήθειας, στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.

Τι ήταν όμως αυτός ο Μακεδονικός αγώνας και γιατί ενοχλεί η επίκλησή του και η διδασκαλία του; Ποιοι ήταν οι τότε αντίπαλοι, τι πίστευαν , τι επιχειρούσαν να πετύχουν, ποιοι οι «ευκαιριακοί» σύμμαχοι , ποιο ήταν το πολιτικό και εθνικό διακύβευμα;

 Η πορεία κάθε έθνους είναι ανάλογη με την καθαρότητα και το βάθος της μνήμης του.  Από τα επιτεύγματα αλλά και τα σφάλματα του παρελθόντος αντλεί τη γνώση αλλά και την ιστορική του αποστολή . Για τους Έλληνες αυτό σημαίνει τη συνείδηση της ιστορικής συνέχειες του έθνους από το Ομηρικά χρόνια μέχρι σήμερα. Αυτός ο ιδεαλισμός είναι που δημιούργησε  το μεγαλείο του Μακεδονικού Αγώνα γιατί αυτός ενέπνευσε τους πρωταγωνιστές του να επιχειρήσουν και με τίμημα τη ζωή τους να ελευθερώσουν τα μέρη που ζούσαν υπόδουλοι για αιώνες στις προαιώνιες πατρίδες τους συμπαγείς Ελληνικοί πληθυσμοί.

Οι Μακεδόνες ποτέ δεν δέχτηκαν την Οθωμανική σκλαβιά . Οι απόγονοι του λαού που κατέκτησε όλη την Ασία , αυτοί που πάντα ήταν  η «ασπίδα» της Ελλάδας, που «δικαιούνται μεγάλης τιμής» κατά τον ιστορικό Πολύβιο , με όπλα τις μνήμες και τις παραδόσεις των αρχαίων Μακεδόνων, του Φιλίππου ,του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οχυρωμένοι στα «ευλογημένα»  (κατά τον Πατρο-Κοσμά) και απάτητα βουνά  της Μακεδονίας ,θα αντισταθούν στους Ασιάτες κατακτητές  και  μεταξύ 1444- 1449 σε συνεργασία με τους Νότιους Έλληνες των οποίων ηγούνταν ο θρυλικός «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» , Κωνσταντίνος Παλαιολόγος , θα επιχειρήσουν να απωθήσουν τους Τούρκους. Αργότερα με την αντιστασιακή τους δράση θα αναγκάσουν τους κατακτητές να δημιουργήσουν τα πρώτα αρματολίκια στον Όλυμπο με Αρματολό κάποιον Καρά Μιχάλη.  Τα απομνημονεύματα του Κασομούλη δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την κλεφτουριά της Μακεδονίας αλλά και την αρματολική παράδοση της περιοχής.

Κατά την επανάσταση του 1821 οι Μακεδόνες μετά την καταστροφή της Νάουσας θα συνεχίσουν τον αγώνα στη Νότια Ελλάδα και κάτω από εμπνευσμένους αρχηγούς θα δοξάσουν το όνομά τους και το όνομα της Μακεδονίας. Μάλιστα οι Μακεδόνες από την κεντρική Μακεδονία ,το Ρουμλούκι, τη Χαλκιδική , το Βέρμιο , τα Πιέρια με αρχηγό το Στρατηγό Καρατάσο θα είναι οι πρώτοι που θα ταπεινώσουν τα τάγματα του Ιμπραήμ  Πασά.

Παρόλα αυτά η Μακεδονία δεν θα συμπεριληφθεί στο ελεύθερο μικροσκοπικό  ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε μετά από ποταμούς αίματος μετά από αγώνες 10 περίπου ετών.  Το κράτος αυτό ήταν βέβαια πνευματικό παιδί του Διαφωτισμού αλλά και του Ρομαντισμού και του Εθνικισμού . Από αυτά τα κινήματα θα προκύψει το κίνημα που θα αποτελέσει την κυρίαρχη πολιτική του Ελληνικού κράτους μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Μεγάλη Ιδέα.

Στις 14 Ιανουαρίου του 1844 ο Πρωθυπουργός Κωλέττης στη συνεδρίαση της Βουλής για το Σύνταγμα θα πει: «Διά την γεωγραφικήν της θέσιν η Ελλάς είναι το κέντρον της Ευρώπης· ισταμένη, και έχουσα εκ μεν δεξιών την Ανατολήν, εξ αριστερών δε την Δύσιν, προώρισται, ώστε διά μεν της πτώσεως αυτής να φωτίση την Δύσιν, διά δε της αναγεννήσεως την Ανατολήν. Το μεν πρώτον εξεπλήρωσαν οι προπάτορες ημών, το δε δεύτερον είναι εις ημάς ανατεθειμένον· εν τω πνεύματι του όρκου τούτου και της μεγάλης ταύτης ιδέας είδον πάντοτε τους πληρεξουσίους του έθνους να συνέρχωνται διά να αποφασίσωσιν ουχί πλέον περί της τύχης της Ελλάδος, αλλά της ελληνικής φυλής».

Έτσι η «μεγάλη Ιδέα» θα γίνει το όχημα με το οποίο ο Ελληνισμός θα προσπαθήσει να πετύχει την εθνική του ολοκλήρωση , το όχημα που θα τον ταξιδεύει στις αλύτρωτες περιοχές ,στη Μακεδονία , στην Ήπειρο,  στην Πόλη , στη Μικρασία , στον Πόντο.

Όταν στα 1854 κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου ξέσπασε επανάσταση στη Μακεδονία , οι  Μακεδόνες της Νότιας Ελλάδας με αρχηγό τον Τσάμη Καρατάσο εισέβαλαν στη Μακεδονία και σε συνεργασία με τους ντόπιους αγωνιστές του Θ. Ζιάκα προσπάθησαν να απελευθερώσουν τη Μακεδονία αλλά η υπεροχή  σε άνδρες του Οθωμανικού στρατού και η εχθρική στάση Αγγλίας και Γαλλίας οδήγησαν σε αποτυχία το εγχείρημα και οι επαναστάτες επέστρεψαν στην ελεύθερη Ε λλάδα.

Το 1878 και ενώ ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος έγερνε προς το μέρος της Ρωσίας και αυτή ετοιμαζόταν να δημιουργήσει τη «Μεγάλη Βουλγαρία» ,έτσι ώστε να  έχει ανενόχλητα έξοδο στο Αιγαίο , οι Μακεδόνες εξεγείρονται με κέντρο το Λιτόχωρο  υπό τον Επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο Λούση και τον οπλαρχηγό Βαγγέλη Χοστέβα , και προωθούνται στον Κολινδρό όπου μετά από ατυχή περιστατικά και αψιμαχίες η εξέγερση θα ατονήσει, πετυχαίνοντας όμως να καταδείξει την αντίθεση των Μακεδόνων στη Βουλγαρική προσάρτηση. Αν ρίξει κάποιος μια ματιά στα ονόματα των εθελοντών θα διαπιστώσει πως οι περισσότεροι κατάγονται από τα χωριά του Ρουμλουκιού.

Η ματαίωση όμως της εφαρμογής της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου  θα βάλει σε άλλη βάση το «Μακεδονικό Ζήτημα» που είχε δημιουργηθεί με την ίδρυση της «Εξαρχίας» , της εκκλησίας που το Οικουμενικό Πατριαρχείο κήρυξε «Σχισματική» στην  «Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (1872)» καταδικάζοντας τον εθνοφυλετισμό .Το ακριβές κείμενο της απόφασης που εκδόθηκε  στις 29 Αυγούστου 1872,έχει ως εξής:  «Ἀποκηρύττομεν κατακρίνοντες καί καταδικάζοντες τόν φυλετισμόν, τουτέστιν τάς φυλετικάς διακρίσεις καί τάς ἐθνικάς ἔρεις καί ζήλους καί διχοστασίας ἐν τῇ τοῦ ΧριστοἘκκλησία… Τούς παραδεχομένους τόν τοιοῦτον φυλετισμόν καί ἐπ΄ αὐτῷ τολμώντας παραπηγνῦναι καινοφανείς φυλετικάς παρασυναγωγάς κηρύττομεν, συνωδᾷ τοῖς Ἱεροῖς Κανόσιν, ἀλλοτρίους τῆς μίας Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, καί αὐτό δή τοῦτο σχισματικούς.

Επομένως τους αποσχίσαντας εαυτούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ίδιον θυσιαστήριον πήξαντας και ιδίαν φυλετικήν παρασυναγωγήν συστησαμένους, ήτοι τους προκαθαιρεθέντας και αφορισθέντας Βουλγάρους αρχιερείς, ονομαστί, και τους υπ΄ αυτών χειροτονηθέντας, ή μετ΄ αυτών συμπράττοντας και κοινωνούντας, και τους αποδεχομένους ως κυρίας και κανονικάς τας πράξεις αυτών και ιεροτελεστίας, κληρικούς τε και λαϊκούς, η σύνοδος κηρύττει σχισματικούς και αλλοτρίους της του Χριστού Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Εύχεται δε η Σύνοδος όπως οι αποσχίσαντες εαυτούς και επί τη του φυλετισμού δόξη την παρασυναγωγήν αυτών πήξαντες, ματανοήσαντες και ανανήψαντες, προσέλθωσι τη Εκκλησία».

Οι Βούλγαροι θα προσπαθήσουν να προσεταιριστούν εκείνους τους Μακεδόνες που είχαν υιοθετήσει ένα Σλαβογενές γλωσσικό  ιδίωμα  , ονομάζοντάς τους Μακεδόνες ενός Μακεδονικού « Έθνους» το οποίο έπρεπε να αυτονομηθεί (και να προσαρτηθεί αργότερα στη Βουλγαρία , όπως η Ανατολική Ρωμυλία).

Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ πως με το συνέδριο του Βερολίνου (1878) και τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης (1881) η Θεσσαλία και η περιοχή της Άρτας ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό Βασίλειο. Έτσι η Μακεδονία θα συνορεύει πλέον Βόρεια με τη Βουλγαρία (η οποία το 1885 πραξικοπηματικά θα προσαρτήσει την αυτόνομη περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας και Νότια με την Ελεύθερη Νότια Ελλάδα της οποίας για αιώνες όπως προείπαμε θα υπάρξει ασπίδα και προστάτιδα.

Έτσι ο πρώιμος μακεδονικός αγώνας μπαίνει σε νέα φάση. Ο Βούλγαροι θα ιδρύσουν νέες επισκοπές και νέα σχολεία αλλά ο Ελληνισμός θα αντισταθεί σταθερά καθώς κατέχει τα πρωτεία στα «αόρατα όπλα» της Παιδείας και του πολιτισμού. Το Μοναστήρι, η Στρώμνιτσα, η Γευγελή, το Μελένικο στα σύνορα της Μακεδονίας, τα Γρεβενα, η Κοζάνη, η Σιατιστα, το Τσοτύλι, η Καστοριά, οι Σέρρες, η Θεσσαλονίκη γίνονται τα ερείσματα του Ελληνισμού διατρανώνοντας την Ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Η προσπάθεια λοιπόν αυτή δεν θα αποδώσει τα επιθυμητά κέρδη στους Βούλγαρους και έτσι θα αποφασίσουν να μεταχειριστούν τη μέθοδο της βίας και της τρομοκρατίας κυρίως απέναντι στους σλαβόφωνους Έλληνες , αυτούς που αποκαλούν οι ίδιοι Γραικομάνους. Συγκροτούνται ένοπλα σώματα με φανατικούς εξαρχικούς και επικεφαλής Βούλγαρους αξιωματικούς οι οποίοι από το 1895 αρχίζουν τις επιδρομές εναντίον των πατριαρχικών χωριών σκοτώνοντας , βασανίζοντας και τρομοκρατώντας τους πληθυσμούς , στοχεύοντας κυρίως τους ιερείς , Δασκάλους , Προκρίτους , τα παραδοσιακά δηλαδή στηρίγματά του Ελληνισμού ανέκαθεν.

Αλλά ποια είναι η διεκδικούμενη περιοχή;

Συνεχίζεται…

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *