Κείμενο – ρεπορτάζ:
Δημήτρης Τοπάλης
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, μεταξύ του οικισμού ΝΗΣΕΛΟΥΔΙ ΗΜΑΘΙΑΣ και της ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ, υπήρξε μια πολύ ζεστή και σπουδαία σχέση που, στους περισσότερους κατοίκους της περιοχής μας, είναι άγνωστη. Η απόσταση της Ελλάδας από τη Νέα Ζηλανδία είναι 19.000 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή και, όπως καταλαβαίνετε, σε τέτοιες μεγάλες αποστάσεις οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων είναι πάρα πολύ δύσκολες.
Παρ’ όλα αυτά, αν διαβάσετε το παρακάτω κείμενο, θα καταλάβετε, σε πρώτη φάση , κάποια πολύ σπουδαία πράγματα. Πρόκειται για πολύ σπουδαίο έγγραφο της Κυβέρνησης της Νέας Ζηλανδίας με το εθνόσημο και τις υπογραφές του τότε πρωθυπουργού της χώρας και του ανώτερου στρατιωτικού Διοικητού. Για καλύτερη ανάγνωση μεταφέρω το κείμενο παρακάτω:
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΝΗΣΕΛΟΥΔΙΟΥ ΗΜΑΘΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
«Σας απευθύνω το σύντομον αυτό μήνυμα δια να σας είπω πόσον η Κυβέρνησις και ο Λαός της Νέας Ζηλανδίας είναι ευγνώμονες προς το ελληνικόν Έθνος. Ενθυμούμεθα όλα όσα εκάματε δια να βοηθήσετε τους Νεοζηλανδούς Στρατιώτας, οι οποίοι έμειναν οπίσω όταν η χώρα σας κατελήφθη από τον Γερμανικόν στρατόν τον Απρίλιον του 1941.
Έχομεν βαθείαν συναίσθησιν της υποχρεώσεως της Νέας Ζηλανδίας προς τους γενναίους τούτους Έλληνας δια το θάρρος και την αυτοθυσίαν των.
Εις σας προσωπικώς επιθυμώ να είπω ότι ουδέποτε θα λησμονήσωμεν αυτό που εκάματε. Γνωρίζομεν ότι ενεδύσατε και εθρέψατε τους άνδρας μας όταν εσείς οι ίδιοι εστερείσθε και τούτο πράττοντες υπεφέρατε και εκινδυνεύσατε.
Δι’ όλα αυτά είμεθα βαθέως ευγνώμονες. Σας απευθύνω τας ειλικρινεστέρας ευχάς δια την ευτυχίαν και ευημερίαν της χώρας σας από τους φίλους και συναδέλφους σας εκ Νέας Ζηλανδίας.
Τίθεται Υπογραφή
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Τίθεται υπογραφή
ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ 2ΟΥ ΖΗΛΑΝΔΙΚΟΥ
ΣΩΜΑΤΟΣ
Μετά την πρώτη αυτή ανάγνωση αρχίζει ο προβληματισμός και η έρευνα. Ο προβληματισμός μας οδήγησε να ψάξουμε και να βρούμε περισσότερα στοιχεία και να αναδείξουμε τα γεγονότα, ώστε να αντιληφθούν όλοι, το τι ακριβώς έγινε στα δύσκολα εκείνα χρόνια και να καταλάβουν για ποιο λόγο η Κυβέρνηση της ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ και ο ανώτατος στρατιωτικός εκπρόσωπος της χώρας αυτής έστειλαν την παραπάνω, άκρως τιμητική, επιστολή στο μικρό αυτό χωριό της περιοχής μας.
Η έρευνά μας κράτησε αρκετό καιρό και οι επισκέψεις μας σε διάφορους ηλικιωμένους κατοίκους ήταν πολλές αλλά , δυστυχώς, δεν μας απεκάλυψαν πολλές λεπτομέρειες των συμβάντων μια και τα χρόνια πέρασαν και οι πρωταγωνιστές της εποχής εκείνης έχουν φύγει πλέον από τη ζωή. Πάντως θεωρώ υποχρέωσή μου να ευχαριστήσω δημόσια τους κατοίκους του Νησελουδίου που με βοήθησαν στην προσπάθειά μου αυτή.
Αυτά που μάθαμε είναι τα εξής: Αμέσως μετά την κατάκτηση της χώρας μας και την επιβολή της τριπλής ιταλογερμανοβουλγαρικής κατοχής, στο χωριό Νησελούδι εγκλωβίστηκαν κάποιοι Νεοζηλανδοί στρατιώτες, που πολεμούσαν τους κατακτητές, συνεργαζόμενοι με τους Άγγλους, μια και η Νέα Ζηλανδία ήταν αποικία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Δε μάθαμε πόσοι ήταν οι στρατιώτες και τι βαθμούς έφεραν. Μάθαμε όμως ότι οι αρχές του χωριού τους περιέθαλψαν, τους έδωσαν ρούχα χωριάτικα, τους τάισαν και αποφάσισαν να τους σώσουν με κίνδυνο της ζωής τους.
Νησελούδι του δήμου Αλεξάνδρειας
Εδώ πρέπει να καταλάβουν όλοι, ότι τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ δύσκολα. Η τροφή ήταν ελάχιστη, μια και οι κατακτητές κρατούσαν τεράστιες ποσότητες τροφίμων για τη σίτιση του στρατού τους και στους Έλληνες έμεναν κάποια ψίχουλα, που δεν επαρκούσαν σε καμία περίπτωση. Κι όμως οι ΄Ελληνες, ο μόνος λαός του κόσμου που είχε δημιουργήσει στη μυθολογία του τον Ξένιο Δία, το θεό της φιλοξενίας δηλαδή, δε δίστασαν να στερηθούν ποσότητα τροφίμων και να χορτάσουν τους αποκομμένους στρατιώτες, που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα.
Είναι γνωστή η σκληρότατη στάση των Γερμανών κυρίως αλλά και των Ιταλών και Βουλγάρων, απέναντι στους αιχμαλώτους και στους χωρικούς, που εναντιώνονταν στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν τον κόσμο. Είναι γεμάτη η Ελλάδα από «ΜΑΡΤΥΡΙΚΑ ΧΩΡΙΑ» , που καταστράφηκαν ολοσχερώς από τους σκληρούς και αδίστακτους κατακτητές.
Οι Νεοζηλανδοί στρατιώτες συνεργάστηκαν άψογα με τους κατοίκους του Νησελουδίου, για να σώσουν τη ζωή τους. Φορώντας τα χωριάτικα ρούχα, άδραξαν τις τσάπες και τα δρεπάνια, ξυπόλυτοι τις περισσότερες φορές και κατευθύνθηκαν στα χωράφια όπου επιδόθηκαν στις αγροτικές εργασίες με ζήλο απαράμιλλο. Ήταν εποχή του θερισμού και των αλωνιών και η ζέστη ήταν αφόρητη. Κι όμως οι κακουχίες δεν τους τρόμαξαν, δεν τους αποθάρρυναν και δεν τους γονάτισαν.
Στο χωριό Μυλοβός, Γέφυρα σήμερα, έδρευε η στρατιωτική Διοίκηση της περιοχής, αποτελούμενη από τριάντα περίπου άνδρες. Την 25η Ιουλίου το Νησελούδι πανηγύριζε τιμώντας την Κοίμηση της Αγίας Άννης, στη μνήμη της οποίας έχει χτιστεί ο περικαλλής Ναός του χωριού.
Μαζί με τους εκατοντάδες κατοίκους που προσέτρεξαν στον πανηγυρικό εορτασμό ήταν από τη μια μεριά οι Γερμανοί αντιπρόσωποι και ακριβώς απέναντι οι Έλληνες πρόκριτοι και επίσημοι, διάφοροι χωρικοί και ανάμεσά τους οι Νεοζηλανδοί στρατιώτες, ντυμένοι ακριβώς όπως οι χωριάτες του κάμπου.
Κάποια στιγμή οι Γερμανοί είδαν τους ξανθούς, ως επί το πλείστον, Νεοζηλανδούς και ρώτησαν με ενδιαφέρον ποιοι ήταν αυτοί οι ξενόφερτοι άνδρες. Η απάντηση όλων ήταν η εξής : Είναι εργάτες που ήρθαν από διάφορα μέρη της Δυτικής Μακεδονίας για να εργαστούν στα χωράφια και κυρίως να βοηθήσουν στο αλώνισμα των δημητριακών. Ήταν Ιούλιος μήνας και, όπως καταλαβαίνετε, οι Γερμανοί έχαψαν αυτή την ιστορία. Ακριβώς δίπλα τους υψώνονταν δεκάδες θημωνιές με δεμάτια δημητριακών έτοιμα για αλώνισμα.
Τώρα, που διηγούμαστε αυτό το γεγονός, η καρδιά μας πάλλεται κανονικά. Εκείνη την εποχή όμως η καρδιά των ηρωικών κατοίκων του Νησελουδίου πήγαινε να σπάσει από την αγωνία. Η ψυχραιμία τους όμως ήταν υποδειγματική κι έτσι απεφεύχθησαν δυσάρεστες εξελίξεις.
Δεν μπορέσαμε να μάθουμε πόσο καιρό έμειναν οι Νεοζηλανδοί στο Νησελούδι. Αυτό που μάθαμε είναι ότι, όταν ηρέμησαν κάπως τα πράγματα, οι κάτοικοι του χωριού, με πάρα πολλά τεχνάσματα και, με τη βοήθεια αραμπάδων που πήγαιναν στη Θεσσαλονίκη για διάφορα ψώνια και προμήθειες, κατάφεραν να φυγαδεύσουν τους εγκλωβισμένους στρατιώτες κάτω από τη μύτη των κατακτητών και να τους βάλουν σε καράβια που αναχωρούσαν τότε από τη Θεσσαλονίκη για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, εκτελώντας διάφορες εμπορικές συναλλαγές.
Στη συνέχεια οι στρατιώτες αυτοί ήρθαν σε επαφή με τις αγγλικές δυνάμεις που δρούσαν στην Αίγυπτο και με διάφορους τρόπους εστάλησαν πίσω στην πατρίδα τους. Σώθηκαν και αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαίο κατόρθωμα των κατοίκων ενός μικρού χωριού. Ήταν μια πράξη πραγματικής Εθνικής Αντίστασης απέναντι σε σκληρούς και άτεγκτους κατακτητές, που δε θα δίσταζαν να εκτελέσουν κόσμο και κοσμάκη και να κάψουν ολόκληρο το χωριό, αν καταλάβαιναν ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει.
Οφείλουμε όλοι, τέτοιες ηρωικές πράξεις να τις μεταδίδουμε, να τις διδάσκουμε στις επόμενες γενιές και να μεταλαμπαδεύουμε το θάρρος, την τόλμη και την αυτοθυσία που έδειξαν οι ηρωικοί και τολμηροί συντοπίτες μας.
Τοπάλης Π. Δημήτριος
Υ.Γ. Αν υπάρχει κάποιος ηλικιωμένος από το Νησελούδι ή από γειτονικά χωριά, που έχει αναμνήσεις και παραστάσεις από την περίοδο εκείνη, παρακαλείται να τις καταθέσει στην ηλεκτρονική εφημερίδα ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ – ΓΙΔΑΣ, ώστε να δημοσιευτούν σε επόμενο σημείωμα.
Αφήστε μια απάντηση