Γράφει ο Γιάννης Μοσχόπουλος
Περί το 1372 είχαν φθάσει στο Γενιτζέ (σημερινά Γιαννιτσά) οι γαζήδες καταδρομείς και προπομποί των τακτικών στρατευμάτων των Oθωμανών σουλτάνων. Αρχηγός αυτών των «μαχητών της πίστης» ήταν ο περίφημος γαζή Εβρενός μπέης, ένας δραστήριος στρατηγός του σουλτάνου Μουράτ Α΄. Τακτικά επιχειρούσε στις χώρες των «απίστων», με σκοπό τη λαφυραγωγία και τη σύλληψη αιχμαλώτων. Ο σουλτάνος του παραχώρησε όλη την πεδιάδα γύρω από τη λίμνη των Γιαννιτσών, περιοχή που αποτέλεσε το μετέπειτα βακούφι του.
Όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν την πεδιάδα της Καμπανίας, την ονόμασαν Rumlik «Ρουμλούκ», τουρκική λέξη που παράγεται από το Ρουμ (Ρωμιός) και τον επιθετικό προσδιορισμό –lik (-λούκ), ώστε να σημαίνει τον τόπο που έχει Ρωμιούς – Bυζαντινούς, δηλαδή τον «Ρωμιότοπο».
O σουλτάνος Μουράτ Β΄ στις 29 Μαρτίου 1430 κατέλαβε και τη Θεσσαλονίκη και επί τρεις μέρες έγινε «γιάγμα» (λεηλασία).
«Πήραν την Πόλιν πήραν την, πήραν την Σαλονίκη».
Επίσης στις 9 Απριλίου του έτους 1433 οι Οθωμανοί «… επήραν την Βέροιαν». Η λαϊκή παράδοση διέσωσε ως τις μέρες μας το μύθο για τη «βασίλισσα Βεργίνα», η οποία προτίμησε να αυτοκτονήσει πέφτοντας από τον πύργο της στον Τριπόταμο (Μπαρμπούτα) της Βέροιας, για να μη συλληφθεί και ατιμασθεί από τους Τούρκους. Κατά το μύθο από το παλάτι της άρχιζαν υπόγεια λαγούμια, που περνούσαν κάτω από την πόλη και κατέληγαν στο θερινό παλάτι της στα Παλατίτσια.
Το Οκτώβριο του 1430 τα οθωμανικά στρατεύματα έφθασαν στα Ιωάννινα. Οι Γιαννιώτες για να γλιτώσουν από την αναπόφευκτη καταστροφή και τον εξανδραποδισμό άνοιξαν τις πύλες. Σύμφωνα με μια ρουμλουκιώτικη παράδοση η αντιπροσωπεία των Ιωαννιτών που ερχόταν να παραδώσει επίσημα το κλειδί της πόλης των Ιωαννίνων στον Μουράτ Β΄ τον συνάντησε σ’ ένα χωριό της Καμπανίας, που βρισκόταν δίπλα στην πέτρινη (υστερορωμαϊκή) γέφυρα των εκβολών του Αλιάκμονα. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, το χωριό αυτό έλαβε από τότε το όνομα «Κλειδί».
Τέλος οι Οθωμανοί ξεκίνησαν την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ανάμεσα στα στρατεύματα που χρησιμοποίησε ο Μωάμεθ Β΄ (1451-1481) για να καταλάβει την Πόλη, ήταν και «ένα φουσάτο από τη Βέροια». Έτσι το 1453 εξέλιπε πλέον κάθε ελπίδα αναβίωσης του βυζαντινού κράτους των Ρωμαίων. Η ρουμλουκιώτικη μούσα θρήνησε για την άλωση της Πόλης και την καταστροφή των βυζαντινών κάστρων με ένα τραγούδι από το Γκριζάλι (Αγκαθιά):
«Χαμομηλιά, χαμοροϊδιά χαμήλωσ’ τα κλωνάρια σου,
ν’ ανέβω στην κορφίτσα σου, να ιδώ την Πόλη πως χαλνάει,
τα κάστρα πως γκρεμίζονται και ζιρβουκαλαμίζονται».-
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ
Αφήστε μια απάντηση