ΤΟΠΙΚΑ posted by

Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Βεργίνα (βίντεο)

Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Βεργίνα (βίντεο)
alexanderΑφορμή για το ρεπορτάζ αυτό αποτέλεσε ο θόρυβος που προκλήθηκε γύρω από τον τάφο που βρέθηκε στην Αμφίπολη όπου δολοφονήθηκε η Ρωξάνη και ο 12χρονος Αλέξανδρος Δ’ από τον Κάσσανδρο το 311πχ. (Διοδ. Σικελιώτης, Στράβων, Ιουστίνος). Εάν όμως επέστρεψε ο Αλέξανδρος στη… Μακεδονία, τότε σίγουρα βρίσκεται στη Βεργίνα. Γιατί οι Έλληνες πίστευαν πολύ στις ιερές παραδόσεις. Υπήρχε άγραφος νόμος που έλεγε ότι ο Βασιλιάς έπρεπε να επιστρέψει στη Βασιλική νεκρόπολη και να ταφεί δίπλα στους συγγενείς του. Αποτελούσε ιερή παράδοση για τους Έλληνες στην αρχαιότητα η μετακομιδή στη γενέτειρα γη των οστών των Βασιλέων που πέθαιναν σε ξένους τόπους και από την παράδοση αυτή δεν ήταν δυνατόν να αποτελέσουν εξαίρεση τα λείψανα του Μ.Αλεξάνδρου.
Ένα πιθανό σημείο μεταγενέστερης ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι η τούμπα απέναντι – δυτικά του ανακτόρου, αμέσως μετά το ρυάκι.

 Η τοπογραφία δείχνει ότι υπάρχει τούμπα, κρυμμένη από τα δέντρα, ενώ είναι το μόνο σημείο στην περιοχή που έχει βελανιδιές. Υπάρχει εκκλησία μπροστά, κάτι το οποίο ίσως υποδηλώνει αρχαίο ναό στο σημείο εκείνο. Βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το ανάκτορο και φυσικά ψηλότερα από τους υπόλοιπους τάφους. Αυτό έχει και τον συμβολισμό του. Σίγουρα ο Αλέξανδρος θα επέλεγε να ταφεί πιο ψηλά από τους συγγενείς του. Άλλωστε και στον τάφο του πατέρα του, αυτός εμφανίζεται στο κεντρικό σημείο.

http://www.youtube.com/watch?v=7WPWmS9tD30

Υπάρχει μάλιστα συγγραφέας που πιστεύει ότι ο Βασιλιάς Αλέξανδρος ήξερε ότι οι προσωπικές φιλοδοξίες και η δίψα για εξουσία των στρατηγών του θα υπερίσχυε της επιθυμίας του να σεβαστεί την παράδοση που τον ήθελε να ταφεί στη Βεργίνα. Προέβλεψε στην ουσία τις διαμάχες των στρατηγών του για το Βασίλειό του. Άλλωστε ήταν τόσο ευφυής ώστε κρίνοντας από τα γεγονότα, μπορούσε να προβλέψει μα ακρίβεια το μέλλον. Ήταν διορατικότατος.
Αυτό το είχε και στη μάχη. Είχε το coup d’oeil militaire, δηλαδή την ικανότητα με μια ματιά στο πεδίο της μάχης να καταλαβαίνει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της περιοχής και αναλόγως να πράττει με νικηφόρο πάντα αποτέλεσμα (περίπου 173 μάχες – καμία ήττα). Χαρακτηριστικό και το παράδειγμα με τον Παρμενίων το πρωί πριν τη μάχη στα Γαυγάμηλα όπου ενώ είχαν ξυπνήσει όλοι, ο Βασιλιάς Αλέξανδρος κοιμόταν ακόμη. Ο Παρμενίων, ανήσυχος, μπήκε στη σκηνή του να τον ξυπνήσει και τον ρώτησε πως μπορεί και δεν έχει άγχος και αγωνία. Ο Αλέξανδρος του απάντησε ότι την αγωνία του την είχε διώξει ο ίδιος ο Δαρείος αφού είχε βάλει όλο τον στρατό του σε ένα σημείο και έτσι ήξερε τι έπρεπε να κάνει.
Έτσι λοιπόν ο Βασιλιάς Αλέξανδρος σκηνοθέτησε και προετοίμασε τη μεταφορά του στη Βεργίνα, με έναν ελιγμό ίσως έχοντας κανονίσει να αφήσουν ένα ομοίωμα στη θέση του. Αναφέρονται εν τούτοις από τους: Αρριανό, Πλούταρχο, Στράβωνα και άλλους ιστορικούς ότι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς (Καλλισθένης, Αριστόβουλος, Πτολεμαίος ο Λάγου, Κλείταρχος) έγραψαν μεταξύ των άλλων για “το θάνατο και την ταφή του Μ.Αλεξάνδρου”, αλλά όλα αυτά χάθηκαν όπως και το 7ο βιβλίο του Στράβωνα, το οποίο αναφερόταν στην Μακεδονία. Αυτό περιπλέκει τα πράγματα και δίνει τροφή για θεωρίες επιστροφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο Παυσανίας αναφέρει ότι το σώμα του ξεκίνησε για τη Βεργίνα. Ο Περδίκκας, στον οποίο ο Αλέξανδρος έδωσε το δαχτυλίδι του λίγο πριν πεθάνει, ήθελε να τον θάψει στις Αιγές (Βεργίνα). 
 Άλλος συγγραφέας ισχυρίζεται ότι ο τάφος του Φιλίππου ανήκει στον Αλέξανδρο και αυτό γιατί κάποια αντικείμενα που βρέθηκαν μέσα είναι μεταγενέστερα του Φιλίππου και δόθηκαν ως δώρο στον Αλέξανδρο κατά την εκστρατεία του. Το χρυσό περιλαίμιο ήταν δώρο των Σκυθών. Ο θώρακας και το ξίφος κατασκευάστηκαν στη Ρόδο και την Κύπρο και δόθηκαν στον Αλέξανδρο.

 

 Εκτός Ελλάδας, εκτός από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, έχει προταθεί και η όαση Σιούα στην Αίγυπτο, όπου σύμφωνα με την αρχαιολόγο που ανέλαβε την ανασκαφή, ο Αριστόβουλος, ο Καλλισθένης, ο Πτολεμαίος, και ο Διόδωρος ανέφεραν ότι εκεί επιθυμούσε να ταφεί ο Βασιλιάς Αλέξανδρος.

 Έγιναν ανασκαφές για αρκετά χρόνια από την Ελληνίδα αρχαιολόγο η οποία είναι πεπεισμένη ότι εκεί βρίσκεται ο τάφος του Αλεξάνδρου. Αυτό το υποστηρίζει λόγω του μεγέθους του κτίσματος, (500τμ), των πέτρινων λιονταριών, των 8άκτινων αστεριών και των επιγραφών που βρέθηκαν εκεί (αναφέρεται ότι κάποιος τοποθέτησε το ελαφρύ σαν ασπίδα σώμα του Αλεξάνδρου εκεί. Όμως, πριν φτάσει στον ταφικό θάλαμο, η ανασκαφή τερματίστηκε ξαφνικά, όπως ισχυρίζεται η ίδια από την Ελληνική κυβέρνηση. Υπάρχει και σχετική αγιογραφία με τον Αββά Σισώης που προσκυνά τα λείψανα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Όσο για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, γνωρίζουμε ότι μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, το σώμα του έμεινε άταφο για 2 χρόνια, ταριχεύθηκε και ο Ιουστίνος αναφέρει ότι στις συναντήσεις των στρατηγών, έπαιρναν και το σώμα μαζί τους.
Ο μάντης Αρίστανδρος ανέφερε ότι όποιος κατείχε το σώμα του Αλεξάνδρου, θα ζούσε στην πλήρη ευτυχία και θα έμενε αήττητος.
Γνωρίζουμε ότι ξεκίνησε η νεκρική πομπή με τον Αρριδαίο αλλά ο Πτολεμαίος τον σταμάτησε και έκλεψε τη χρυσή άμαξα που μετέφερε το άψυχο σώμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ετάφη στη Μέμφιδα, νότια από το Κάιρο, από τον Πτολεμαίο Α. Μεταφέρθηκε από τον Πτολεμαίο Β στην Αλεξάνδρεια, στο Μαυσωλείο που ονομάστηκε Σώμα ή Σήμα (Παυσανίας, Αρριανός, Αιλιανός). Ο Πτολεμαίος ο Α τον εδραίωσε ως Θεό και ο Πτολεμαίος ο Β ίδρυσε τάγμα ιερέων για τον Θεό Αλέξανδρο. Λατρευόταν ως Θεός, τον ανέφερε και το κοράνιο ως ‘Ισκάντερ’ και η Παλαιά Διαθήκη, στον Προφήτη Δανιήλ, κεφάλαιο 8,21, τον αναφέρει ως ‘Ο τράγος των Αιγών’. Μέχρι τον Ιουστινιανό γινόταν θυσίες προς τιμήν του Άμμωνος Δία και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Εκεί στην Αλεξάνδρεια τον επισκέφτηκε ο Πομπηίος, Ο Ιούλιος Καίσαρας, ο Τραϊανός, ο Οκταβιανός Αύγουστος (μάλιστα του έσπασε τη μύτη καθώς έσκυψε να τον φιλήσει και όταν τον ρώτησαν εάν θέλει να δει τους τάφους των Πτολεμαίων, απάντησε ότι ήρθε να δει έναν βασιλιά και όχι νεκρούς), η Κλεοπάτρα, ο Καλιγούλας (του έκλεψε μάλιστα τον θώρακα και την πανοπλία του) και ο Καρακάλας το 215 τον έκλεισε για τους κοινούς θνητούς.
Τα ίχνη του μαυσωλείου γίνονται ισχνά προς το τέλους του 3ου αιώνα μΧ αν και μια αναφορά του Πατριάρχη Γεώργιου που χρονολογείται στο 361 μ.Χ. φαίνεται να υπονοεί ότι το μαυσωλείο ήταν ακόμη ακέραιο. Το 365 μ.Χ. η Αλεξάνδρεια γνώρισε ένα μεγάλο σεισμό και το επακόλουθο τσουνάμι φαίνεται πως κατέστρεψε το μαυσωλείο. Προς το τέλος του αιώνα υπάρχει αναφορά ότι το σώμα του Αλέξανδρου ήταν ακόμη εκεί.
Το πιο πιθανό σημείο είναι το κέντρο της τότε Αλεξάνδρειας, στο κεντρικό σταυροδρόμι, κοντά στη σημερινή πύλη Ροζέτα.
Ο Ιωάννης Χρυσόστομος αναφέρει στην Προς Κορινθίους επιστολή: ‘που γαρ, ειπε μοι, το Σήμα Αλεξάνδρου, δείξου μοι’, δηλαδή ‘που βρίσκεται ο τάφος του Αλεξάνδρου, δείξτε μου’, κάτι που σημαίνει ότι χάθηκε ο τάφος του.
Το πιθανότερο είναι ότι με την εδραίωση του Χριστιανισμού στην Αίγυπτο προσκυνήματα στον τάφο του Αλέξανδρου δεν θεωρούνταν πλέον πρέποντα και έτσι το σώμα του ίσως αποθηκεύτηκε σε κάποια κρύπτη μέσα ή κοντά στο κατεστραμμένο πλέον μαυσωλείο.
Κάποιοι όμως πιστεύουν ότι τον 5ο αιώνα, το σώμα του βαπτίστηκε ως το σώμα του Αγ. Μάρκου για να γλυτώσει από τις καταστροφές που προκαλούσαν ο φανατισμένος όχλος, μετά τις οδηγίες του Πατριάρχη Φιλόθεου. Ο Αλέξανδρος εξαφανίζεται όταν εμφανίζεται ο Άγιος Μάρκος και κοντά στο ίδιο σημείο, στο κεντρικό σταυροδρόμι της Αλεξάνδρειας. Όμως, 3 χριστιανικές πηγές αναφέρουν ότι το σώμα του Αγ. Μάρκου κάηκε μετά το θάνατό του το 68 μχ. Και οι χριστιανοί δεν ταρίχευαν τους νεκρούς!
Το 827 μχ, το σώμα του ‘Αγ. Μάρκου’ μεταφέρθηκε κρυφά από 2 εμπόρους στη Βενετία και σήμερα βρίσκεται σε μία κρύπτη στην εκκλησία του Αγ. Μάρκου.
Η Καθολική Εκκλησία αρνείται να δώσει άδεια για να γίνει μια τέτοια μελέτη με το σκεπτικό ότι η σορός είχε εξεταστεί οπτικά το 1815 και 1835 όχι βέβαια με σκοπό να γίνει πιθανή ταύτιση με τον Αλέξανδρο αλλά για άλλους λόγους.
Άλλοι πιστεύουν ότι το σώμα του Αλεξάνδρου μεταφέρθηκε και κρύφτηκε στο Βατικανό, στη Ρώμη, στην τότε πρωτεύουσα των κοσμοκρατόρων γιατί αποτελούσε πια κίνδυνο για την ίδια σύσταση του κράτους τους, αφού ήταν πια ο 13ος Θεός, ή ο 2ος , αν θέλετε. Έτσι τον εξαφάνισαν. Μας θυμίζει λίγο την εξαφάνιση των Ρομανώφ από το Σοβιετικό καθεστώς. Ο τάφος θα εξακολουθούσε να τραβάει πιστούς ενός αντίπαλου στρατοπέδου, κάτι που θα προκαλούσε προβλήματα. Οι ‘αντι-Ρωμαίοι’ εκεί θα συναντιόταν. Ήταν εχθρός της νέας Ρωμαϊκής τάξης πραγμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν και οι μη προσβάσιμες στους κοινούς θνητούς πτέρυγες της βιβλιοθήκης του Βατικανού.
Στην πραγματικότητα “απήγαγαν” τον Αλέξανδρο, καθιστώντας τον έναν πραγματικά αιώνιο νεκρό “Όμηρο”. Έναν αθάνατο “Οδυσσέα”, αποκλεισμένο σε κάποια μυστική και απρόσιτη “Ωγυγία”.
Μόνο η Ρώμη μπορούσε να το κάνει αυτό τότε και πολλοί κυρίως ξένοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι σήμερα βρίσκεται στον τάφο του –ασήμαντου όταν πέθανε – αγίου Πέτρου.
Όσο για την Αλεξάνδρεια σήμερα, αρκετοί πιστεύουν ότι βρίσκεται στο Δέμα (Σώμα) στο τέμενος Τζουλ Καρνέι – Νάμπι Ντανιάλ (όπως πίστευε ακράδαντα και ο γνωστός αρχαιολόγος Σλήμαν), κοντά στην εκκλησία του Αγ. Μάρκου, στο τέμενος Ατταρίν (Αγ. Αθανασίου) ή στο λατινικό νεκροταφείο – terra santa- όπου είναι θαμμένος και ο Καβάφης.
Κλείνοντας, μπορούμε να πούμε ότι ο τάφος του Μ. Αλεξάνδρου ίσως να μην βρεθεί ποτέ, για έναν απλό λόγο. Ο λόγος είναι ότι ο Αλέξανδρος ζει ακόμη. Ζει στις καρδιές μας, στην ψυχή μας, στην Ιστορία στα τραγούδια και στις παραδόσεις μας. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί ισχυρίζονται ότι Ζει, ζει και βασιλεύει. Και μαζί με τον Αλέξανδρο, ζουν και οι ελπίδες μας.

Γράφει ο Κώστας Μιχαλόπουλος, Γλωσσολόγος, Καθηγητής Αγγλικών στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών Μιχαλόπουλος, πτυχιούχος στα Linguistics, μεταπτυχιακό στο International Management, μέλος της διεθνούς λέσχης MENSA. 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *