Γράφει ο Δημ. Δελιόπουλος
Συνέχεια από την 1η Ενότητα (κλικ ΕΔΩ) και τη 2η Ενότητα (κλικ ΕΔΩ)
- Ο Γ. Ψυχούλας, όταν πρωτοήρθε στο Γιδά, ήταν ένας λεπτός και ντελικάτος, νεαρός σχετικά, άντρας, πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με πνεύμα ανήσυχο και διορατικό. Διέγνωσε ότι το κεφαλοχώρι του ρουμλουκιώτικου κάμπου (όχι το σημερινό Κεφαλοχώρι!), ο Γιδάς, μπορούσε ν’ αποτελέσει πόλο έλξης αγοριών, αλλά και κοριτσιών, ώστε να γεμίσουν τις γυμνασιακές αίθουσες ενός ιδιωτικού σχολείου. Τα πλησιέστερα στο Γιδά, κρατικά γυμνάσια εκείνη την εποχή βρισκόταν στη Βέροια, στη Νάουσα και στη Θεσσαλονίκη. Η φοίτηση σ’ αυτά προϋπέθετε ενοικίαση κατοικίας, έξοδα διατροφής, θέρμανσης. Αυτά, αλλά και άλλα κοινωνικής φύσεως για την εποχή εκείνη εμπόδια, δεν θα επιβάρυναν την οικογένεια η οποία θα έστελνε το αγόρι και ιδιαίτερα το κορίτσι της, στον διπλανό Γιδά. Η απόσταση ήταν προσιτή και μπορούσε να καλυφτεί με τα πόδια ή το πολύ-πολύ με ένα ποδήλατο.
Εν τω μεταξύ, οι πόλεμοι, Παγκόσμιος και Εμφύλιος είχαν τελειώσει. Οι άνθρωποι άρχισαν να επιδίδονται με πάθος στις πατροπαράδοτες ειρηνικές ασχολίες τους, τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η έμφυτη, σχεδόν, λαχτάρα της ρωμαίικης οικογένειας να στείλει το παιδί της σε ανώτερο σχολείο, για να «μάθει γράμματα και να γίνει άνθρωπος», καταπιεσμένη για αιώνες, τώρα εύρισκε μιαν εύκολη διέξοδο. Όλα έδειχναν ότι «Τάχ’ αύριον έσσεται άμεινον»! Ξημέρωναν καλύτερες μέρες!
Αν προ δεκαπενταετίας έκανε κανείς μιαν έρευνα στις δημόσιες υπηρεσίες της Αλεξάνδρειας, στην Εφορεία, στο Δημόσιο Ταμείο, στο προσωπικό των νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων, στις Τράπεζες, στο ΙΚΑ, θα διαπίστωνε ότι ένα μέρος των υπαλλήλων ήταν απόφοιτοι του Γυμνασίου Ψυχούλα. Μάλιστα, ανάμεσα στους αποφοίτους του συγκαταλέγονταν και πολλές κοπέλες, οι οποίες προηγουμένως ήταν αποκλεισμένες από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Πράγματι, ο ευλογημένος αυτός άνθρωπος, έδωσε μια σοβαρή ώθηση στο μορφωτικό, πολιτιστικό, αλλά και οικονομικό επίπεδο του Ρουμλουκιού. Αυτός είναι ο λόγος, που θεωρώ ότι έχουμε χρέος και οι φοιτήσαντες και οι μη φοιτήσαντες στο Ιδιωτικό του Ψυχούλα να τιμήσουμε τη μνήμη του.
Σημείωση: Νομίζω ότι ανάλογες ενέργειες πρέπει να γίνουν- αν δεν έγιναν- και στη Μελίκη. Κι εκεί ένας φωτισμένος άνθρωπος, ο Απόστολος Παπαβασιλείου, ίδρυσε ένα ιδιωτικό Γυμνάσιο -τότε τα γυμνάσια ήταν εξατάξια όλα- στο οποίο για χρόνια συνέρρεαν παιδιά από όλα τα γύρω χωριά. Το ίδιο ηθικό χρέος, λοιπόν βαραίνει και τις κοινωνίες εκείνων των χωριών απέναντι στη μνήμη του αείμνηστου Απόστολου Παπαβασιλείου.
- Γιώργος Ιωάννου Ίσως διερωτηθεί κανείς: Μα ποιος είναι αυτός ο Ιωάννου και γιατί έχουμε χρέος εμείς οι Αλεξανδρινοί να τον τιμήσουμε; Θα του απαντήσω ότι, εάν υπήρξε μαθητής του Σχολείου του Ψυχούλα θα τον γνωρίζει έτσι κι αλλιώς, γιατί πιθανόν να υπήρξε δάσκαλός του ή απλώς ένα μέλος του διδακτικού προσωπικού. Αν πάλι δεν φοίτησε στο «Ψυχούλειον Ίδρυμα» είναι ίσως αδικαιολόγητο να τον αγνοεί, διότι ο Ιωάννου υπήρξε ένας δόκιμος Βορειοελλαδίτης, κυρίως πεζογράφος, και μάλιστα άρχισε αυτή τη δράση με τη βοήθεια της γκαζόλαμπας στο σπίτι του Γιδιώτη Φυσέκα! Στο σπίτι αυτό, που σήμερα ασφυκτιά σιωπηλό, ανάμεσα σε πολυώροφες πολυκατοικίες, έζησε έναν χειμώνα των αρχών της δεκαετίας του 1950 ο «αστός» Ιωάννου και περιγράφει πολύ γλαφυρά τις κόντρες του με την «οικονόμα» σπιτονοικοκυρά, που του έσβηνε τη μοναδική ηλεκτρική λάμπα του δωματίου του κι εκείνος αναγκάστηκε να προμηθευτεί μια γκαζόλαμπα, μια λάμπα πετρελαίου κοινώς, για να μπορεί να μελετά τα βιβλία που έφερνε μαζί του από τη Θεσσαλονίκη ή να καταγράφει τους πρώτους στίχους του.
Έφυγε νωρίς, είναι αλήθεια από τη ζωή και σίγουρα δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το λογοτεχνικό του έργο, το οποίο πάντως ούτε και τώρα είναι ευκαταφρόνητο από άποψη όγκου, ενώ δεν υπολείπεται καθόλου σε ποιότητα.
Θα συγκρίνω μιαν άλλη βορειοελλαδική πόλη, στην οποία όλως τυχαίως και για πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα έζησε ένας άλλος λογοτέχνης, ποιητής αυτός. Η Πρέβεζα είναι η πόλη και ποιητής ο Κωνσταντίνος Καρυωτάκης. Σήμερα ο επισκέπτης της Πρέβεζας, κάνοντας ένα περίπατο μέσα στην ηπειρώτικη πόλη, θα συναντήσει την «οδό Καρυωτάκη», μιαν ευμεγέθη πινακίδα στην κατοικία όπου διέμενε ο Ποιητής και φυσικά μια μαρμάρινη προτομή, στημένη στην ομώνυμη πλατεία.
Δεν αποκλείεται να υπάρχει και κάποιο ακόμα μνημείο στο σημείο όπου αυτοπυροβολήθηκε, αφού θέλοντας ν’ αυτοκτονήσει το προηγούμενο βράδυ, πάλευε επί ένα δεκάωρο με τα κύματα!
Κι εμείς; Το μόνο που μας αξίζει είναι το ομηρικό «Αιδώς Αργείοι!»
Αφήστε μια απάντηση