Η χρήση καπνού αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για αρκετές χρόνιες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, των παθήσεων των πνευμόνων και του καρδιαγγειακού συστήματος. Οι περισσότεροι καπνιστές γνωρίζουν πολύ καλά ότι με κάθε τσιγάρο η υγεία τους τίθεται σε κίνδυνο. Για αυτό και είναι γενικά πολύ πρόθυμοι να κόψουν το κάπνισμα αν και το αντιμετωπίζουν ως πρόκληση καθώς είναι ίσως από τα πιο δύσκολα πράγματα που θα χρειαστεί να κάνουν σε όλη τους τη ζωή. Η διακοπή του απαιτεί έντονη επιθυμία, αποφασιστικότητα και δέσμευση αλλά το αποτέλεσμα θα δικαιώσει τους κόπους.
Δεν θα γίνει αναφορά στις αρνητικές επιδράσεις της χρήσης του καπνού στο καρδιαγγειακό σύστημα και γενικά στον ανθρώπινο οργανισμό, μιας και αυτές είναι ευρύτατα γνωστές και αποδεδειγμένες. Έμφαση ωστόσο χρειάζεται να δοθεί στη διαδικασία απεμπλοκής απο τη βλαβερή αυτή συνήθεια. Κομβικό ρόλο στην όλη διαδικασία διαδραματίζει αφενός το να βρει κανείς τα προσωπικά του κίνητρα και αφετέρου να κατανοήσει τη φύση της εξάρτησης απο τη νικοτίνη.
Η νικοτίνη είναι μια έντονα εθιστική ουσία με επιδράσεις στον εγκέφαλο και το σώμα. Το αίσθημα χαλάρωσης που βιώνουν οι καπνιστές μετά το άναμμα του τσιγάρου, συνδέεται με την εξάρτηση από τη νικοτίνη. Στην πραγματικότητα το τσιγάρο μειώνει την κακή διάθεση που δημιουργείται από την έλλειψη νικοτίνης. Τα επίπεδα της νικοτίνης στο αίμα πέφτουν πολύ σύντομα μετά το τσιγάρο. Ο καπνιστής από τη στιγμή εκείνη, ήδη εμφανίζει συμπτώματα στέρησης (ευερεθιστότητα, νευρικότητα κ.τ.λ.). Καπνίζοντας ανεβάζει τα επίπεδα της νικοτίνης στο αίμα και έτσι καταπολεμά τα συμπτώματα στέρησης και αισθάνεται χαλάρωση, ηρεμία. Οι μη καπνιστές δεν αισθάνονται ούτε ευχαρίστηση, ούτε δυσαρέσκεια όταν εισπνέουν νικοτίνη. Παρομοίως, η νικοτίνη μας δίνει στην πραγματικότητα την ψευδαίσθηση ότι μας βοηθάει στη συγκέντρωση διότι απομακρύνει τις δυσάρεστες αισθήσεις που βιώνει ο οργανισμός από την έλλειψή της. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας(ΠΟΥ) θεωρεί την καπνιστική συνήθεια ως νόσο. Χαρακτηριστικά υποστηρίζεται πως η μόνη νόσος στη θεραπεία της οποίας έχει σημασία η επιθυμία του ασθενούς είναι το κάπνισμα.
Στη χώρα μας υπάρχει οργανωμένη δυνατότητα βοήθειας στο καπνιστή που θέλει να κόψει το κάπνισμα. Αυτό μπορεί να γίνει με επιτυχία μέσα από τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος. Η θεσμοθέτηση της λειτουργίας των Ιατρείων διακοπής καπνίσματος κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη και απαραίτητη στην εφαρμογή μιας Πολιτικής Υγείας.
Σε αρκετά νοσοκομεία λειτουργούν ειδικά ιατρεία διακοπής καπνίσματος, στα οποία εφαρμόζουν φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ατομική συμβουλευτική. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι Έλληνες καπνιστές που ζητούν βοήθεια συνήθως είναι βαρύτατα εξαρτημένοι, καπνίζουν πάνω από ένα πακέτο και συχνά είναι γυναίκες. Σημαντική όμως είναι η αλλαγή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια που φαίνεται οτι ολο και περισσότεροι νέοι καπνιστές ηλικίας 25-35 ετών αλλάζουν πλεον νοοτροπία σε σχέση με το τσιγάρο αποφασίζοντας νωρίς να κόψουν το κάπνισμα .
Σήμερα οι καπνιστές μπορούν να απευθυνθούν στα Ιατρεία Διακοπής του Καπνίσματος, που λειτουργούν πλέον επιτυχώς και στην Ελλάδα. Στα συγκεκριμένα ιατρεία, γίνεται αρχικά μια ενημέρωση των καπνιστών σχετικά με τα προβλήματα που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά και για τους τρόπους βοήθειας σε ό,τι αφορά τη διακοπή του.
Στη συνέχεια, ζητείται να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους καπνιστές να αξιολογήσουν τα κίνητρά τους και κατά συνέπεια την ετοιμότητά τους να περάσουν από το στάδιο της πρόθεσης στο στάδιο της προετοιμασίας για μια επιτυχή διακοπή του καπνίσματος.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, εφαρμόζεται φαρμακευτική αγωγή, η οποία σε συνδυασμό με κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη, παρέχει στους καπνιστές την καλύτερη δυνατή ευκαιρία, να κόψουν το κάπνισμα οριστικά, μειώνοντας ταυτόχρονα τα συμπτώματα στέρησης που συνήθως συνοδεύουν τη διακοπή του καπνίσματος.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει μόνο συμβουλευτική υποστήριξη και παρακολούθηση χωρίς φάρμακα ή αν κριθεί αναγκαίο να προταθεί ειδική για τη διακοπή καπνίσματος φαρμακευτική αγωγή. Τα υπάρχοντα φάρμακα είναι τα υποκατάστατα νικοτίνης, (αυτοκόλλητα, τσίχλες ή εισπνοές), η βαρενικλίνη και η βουπροπιόνη. Όλα είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ και είναι αποτελεσματικά και ασφαλή.
Το αν θα πετύχει κανείς να διακόψει το κάπνισμα φαίνεται ότι δεν έχει σχέση με την ηλικία, ή τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζει. Η επιτυχία σύμφωνα με τις έρευνες εξαρτάται από το κατά πόσο ο καπνιστής θα ενταχθεί σε ένα οργανωμένο πρόγραμμα υποστήριξης, από το αν θα ακολουθήσει θεραπεία φαρμακευτική και ψυχολογική και από το διάρκεια της θεραπείας. Κάθε πρόγραμμα εξατομικεύεται στις ανάγκες του καθενός και ο εξειδικευμένος ιατρός μπορεί να λύσει κάθε απορία και να προτείνει λύσεις για κάθε περίπτωση ώστε τελικά να συναποφασιστεί ο τρόπος διακοπής.
Η Βαρενικλίνη (champix)
Η βαρενικλίνη αποτελεί ένα νέο φαρμακευτικό σκεύασμα το οποίο προορίζεται ειδικά για την θεραπεία διακοπής του καπνίσματος. Έχει αξιολογηθεί ως ασφαλής και καλά ανεκτή από τον οργανισμό. Προγράμματα χορήγησης βαρενικλίνης για διάστημα 12 εβδομάδων φαίνεται να οδηγούν σε ποσοστά διακοπής περίπου 44%. Το φάρμακο ανταγωνίζεται την νικοτίνη στην πρόσληψη απο τους υποδοχείς στης στον εγκέφαλο και έτσι περιορίζει το αίσθημα της ικανοποίησης που συνδέεται με το κάπνισμα,ενώ από την άλλη μειώνει τα στερητικά συμπτώματα τα οποία συχνά αποθαρρύνουν αυτούς που επιχειρούν να κόψουν το τσιγάρο. Πως το κάνει αυτό;Με το να μπλοκάρει τους υποδοχείς της νικοτίνης-δρώντας ανταγωνιστικά προς αυτήν- ενώ ταυτόχρονα τους ενεργοποιεί, ώστε και τα συμπτώματα στέρησης να είναι ηπιότερα.Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που προορίζονται για τη διακοπή του καπνίσματος δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Το κόστος επιβαρύνει τον καταναλωτή.
Η εξατομικευμένη προσέγγιση, η εφαρμογή της κατάλληλης ψυχολογικής υποστήριξης και φαρμακευτικής θεραπείας, η στενή παρακολούθηση και η σύναψη μιας σχέσης εύκολης πρόσβασης, έχουν οδηγήσει σε πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. 7 στα 10 άτομα κόβουν με επιτυχία το κάπνισμα άμεσα και μακροχρόνια. Ιατρεία διακοπής καπνίσματος διατηρούν σχεδόν όλα τα δημόσια νοσοκομεία όπου μπορεί και να απευθυνθεί ο ενδιαφερόμενος, ενώ και οποιοδήποτε ιατρείο θα πρέπει να αποτελεί κατα μια έννοια και ιατρείο διακοπής καπνίσματος.
Ο Ειδικός Καρδιολόγος Ανεσίδης Μάνος ΜD,MSc, είναι Πτυχιούχος Ιατρικής Σχολης ΑΠΘ με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ
Το νέο του ιατρείο βρίσκεται στη Βετσοπούλου 68 στην Αλεξάνδρεια
Τηλέφωνο: 2333400273 και κινητό: 6909940830
Αφήστε μια απάντηση